Mijn berm bloeit!

× Search

Nectarindex

De Nectarindex is een methode voor het monitoren van de waarde van graslanden voor bloemen en bestuivers. Graslanden zijn overal. Vooral bermen, dijken, taluds en oevers hebben een belangrijke functie in het landschap. Hier kan de natuur (deels) nog haar vrije gang gaan, ook midden in landbouwgebieden, bedrijventerreinen en steden.

De voorloper van de Nectarindex was 'Mijn Berm Bloeit!' De resultaten hiervan hebben we samengevat in een artikel. Hierin staat ook uitgelegd hoe de Nectarindex wordt berekend. In het tijdschrift Natura verscheen afgelopen december een artikel met daarin een uitgewerkt voorbeeld.

Help mee de bloemenrijkdom van graslanden in kaart te brengen!

Kies een moment tussen 1 mei en 1 oktober

Kies een geschikt telgebied van circa 100 meter:
- Een wegberm, oever, dijk/talud, of een groter perceel grasland
- De begroeiing ziet er over de hele lengte ongeveer hetzelfde uit

Inventariseer 100 meter berm door om de tien meter stil te staan en de nectarplanten te noteren die binnen 1 meter van je af
staan (in totaal 10 keer). Ook niet bloeiende planten doen mee. Ben je een ervaren florist? Dan graag ook alle andere plantensoorten noteren. Gebruik voor
de inventarisatie het veldformulier.

Geef de resultaten door.
Hier kun je de berm op de kaart intekenen en de gevonden plantensoorten en hun aantallen invoeren. Je kunt waarnemingen ook invoeren met de VERA-app (handleiding), maar alleen als je het telgebied als ingetekend hebt op de website.

Na je bezoek krijg je de Nectarindex, statistieken over o.a. voedselrijkdom en bijzondere soorten en een compleet maaiadvies.

Kijk waar graslanden geteld zijn

Voer je telling in en bereken de Nectarindex

> kaart

Handleiding en formulieren downloaden

Om de meest voorkomende nectarplanten te herkennen hebben we een zoekkaart gemaakt:

Download de Zoekkaart Nectarplanten in Beeld

Download de handleiding

Download het Veldformulier Bermen Basis om uit te printen - Gebruik deze als je alleen naar de bloemen van de zoekkaart gaat kijken

Download het Veldformulier Bermen Pro om uit te printen - Gebruik deze als je veel plantensoorten kunt herkennen

Download de Handleiding Nectarindex & de VERA-app - N.B. Teken transecten vooraf in op de kaart voordat je de app gaat gebruiken

De planten tel langs een looproute van 100 meter, zoals hier in een wegberm: om de tien meter (of tien stappen) sta je stil en noteer je de bloemen die binnen een afstand van 1 meter van je groeien. In grotere oppervlakken grasland, kun je de looproute tussen herkenningspunten leggen, zoals een boom of hek.

Zo wordt de Nectarindex berekend

De gevonden soorten en aantal in de getelde berm worden gebruikt om de nectarindex te berekenen. Deze bestaat uit twee componenten: bloemenrijkdom en nectarproductie. Nectarproductie telt het zwaarst. De nectarproductie van een plantensoort is gebaseerd op de Britse AgriLand Nectar Database. We hebben de totale nectarproductie in drie categorieën ingedeeld. Een bloemrijke berm zorgt voor bonuspunten. Ook hier zijn drie categorieën. In de figuur hieronder staat de nectarindex en waardering in stoplichtkleuren weergegeven:

We onderscheiden vijf categorieën. Hoe hoger de nectarindex hoe meer nectar er gedurende het jaar te halen is voor boerenlandvlinders en andere insecten. Graslanden met een Nectarindex van 5 kennen een gevarieerd bloemaanbod gedurende het jaar en er is veel nectar te halen. Graslanden met een Nectarindex van 1 hebben insecten weinig te bieden.

Nectarindex: instructie telwijze

Nectarindex: telling invoeren en maaiadvies

Nieuw: Veldgids Ecologisch bermbeheer!

Ben je betrokken bij de uitvoering van ecologisch bermbeheer, dan is de nieuwe Veldgids Ecologisch bermbeheer misschien iets voor jou. In de door FLORON en De Vlinderstichting geschreven veldgids komen allerlei onderwerpen aan de orde: hoe pak je ecologisch bermbeheer aan, hoe ga je om met inzaaien en welk maatwerk kun je leveren als er bijzondere planten en dieren in de berm voorkomen? Het is geen naslagwerk waar alles in staat, maar een gidsje op zakformaat dat in veel situaties een advies biedt.

Op de hoogte blijven van de activiteiten van FLORON? Meld je aan voor de digitale nieuwsbrief!

Veelgestelde vragen

Waarom de Nectarindex?

Voor planten en vlinders vormen graslanden, zoals bermen, een belangrijk leefgebied. Veel mensen zijn zich daarvan bewust en zo krijgt FLORON de laatste jaren veel verontrustende signalen over de snelle achteruitgang van karakteristieke planten van schrale bermen. Met het project ‘Mijn berm bloeit!’ willen FLORON en de Vlinderstichting bereiken dat beheerders en burgers weten hoe het met bermen is gesteld, en wat ze daar eventueel aan kunnen verbeteren.

Hoe kan ik helpen?

Door het in beeld brengen van de huidige bloemenrijkdom in bermen, taluds en min of meer natuurlijke graslanden. Dit levert waardevolle informatie op over het nectaraanbod voor vlinders en bijen die ervan afhankelijk zijn. Op de zoekkaart staat uitgelegd hoe je kunt meedoen.

Waarom doen alleen bermen buiten de bebouwde kom mee?

Voor planten en boerenlandvlinders vormen bermen in het agrarisch gebied een belangrijk leefgebied. Goede informatie over de bloemenrijkdom van bermen in het boerenland ontbreekt nu, terwijl het beperkte aanbod aan bloemen in bermen als een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van boerenlandvlinders en andere insecten wordt gezien. Verruiging van wegbermen lijkt hiervoor een belangrijke oorzaak.

Waarop is de keuze van nectarplanten op de zoekkaart gebaseerd?

Gekozen is voor planten waarvan we weten dat het belangrijke nectarleveranciers zijn voor boerenlandvlinders. Dit hebben we aangevuld met nectarplanten die voor andere insecten van belang zijn en vrij algemeen in bermen voorkomen. Algemene bermplanten als Zuring, die geen nectar levert, ontbreken daarom op de zoekkaart.

Kun je meerdere keren meedoen?

Ja, je kunt zo vaak meedoen als je wilt. Heb je helemaal de smaak te pakken dan zou je zelfs de bloemenrijkdom van zoveel mogelijk bermen in je woonomgeving in kaart kunnen brengen. Zie je verschillen?

Mag je met een groep op pad gaan?

Ga gerust met meerdere personen op pad! Dit ‘planten-kijk-project’ leent zich daar goed voor. Het is niet alleen leerzaam en leuk, maar met een groep zie je ook vaak meer. Je kunt bijvoorbeeld ook een bermpje ‘pakken’ als je toch al een kilometerhok gaat inventariseren.

Wat als er net is gemaaid?

Kom later terug! Stel de inventarisatie uit tot een moment dat er weer bloeiende planten te zien zijn. In mei en juni komen bloemen vaak al na twee weken weer massaal terug.

Mag ik de telling herhalen?

Per jaar volstaat één telling tussen 1 mei en 1 oktober. Als het bermbeheer veranderd wordt, dan kun je de telling elke 1 à 2 jaar herhalen in dezelfde periode van het jaar. Op die manier kun je het effect van bermbeheer in de gaten houden.

Doen ingezaaide bermen en akkerranden ook mee?

Nee. Alleen spontane plantengroei doet mee.

Wat doe ik als de berm erg smal is?

Je kunt dan iets kleinere vlakken kiezen, zolang de telling maar een goede afspiegeling is van de bloemenrijkdom van de berm. Bermen die smaller zijn dan circa 1 meter doen niet mee. Neem geen planten op een talud of langs de oever mee in de telling, het gaat om de ''horizontale'' vegetatie langs de weg.

Wat kan ik met de gegevens doen?

Op de kaart is zichtbaar hoe het met de bloemenrijkdom van graslanden is gesteld in Nederland. Met deze informatie kunnen wij - maar ook jijzelf- aan gemeenten en andere overheden laten zien waar de pluspunten en knelpunten in het beheer zitten.

Waar moet ik op letten bij het tellen langs oevers?

Taluds en oevers kunnen ook geteld worden in de Nectarindex. Je dient dit op het formulier en bij het invoeren aan te geven. Bij oevers komt het vaak dat het telgebied smaller is dan 1 meter. Hiervoor kun je dezelfde tips gebruiken als voor smalle bermen (hierboven).

Staat je vraag er niet bij?

Stuur een e-mail naar: mijnbermbloeit@floron.nl of stel je vraag op Facebook

Mijn berm bloeit is een initiatief van FLORON en De Vlinderstichting en wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van:

Over FLORON

FLORON zet zich in voor onderzoek naar en bescherming van de Nederlandse wilde flora. FLORON coördineert en stimuleert vrijwilligers die landelijke telprojecten voor planten uitvoeren, geeft voorlichting en advies, voert ecologisch onderzoek uit ten behoeve van wetenschap, beheer en beleid en beschermt plantensoorten en hun leefgebieden.