Veranderende flora

De flora verandert als reactie op een veranderend milieu. Klimaatverandering, stikstof, verstedelijking en verdroging zijn belangrijke factoren. Om deze veranderingen in beeld te brengen en te verklaren voert FLORON analyses uit samen met de Nationale Databank Flora en Fauna, het Centraal Bureau voor de Statistiek en WNF en andere soortenorganisaties.

Klimaatkaart van de Nederlandse Flora

4 december 2018
 

Eén van de analyses is het bepalen van de effecten van klimaatverandering op planten. Warmteminnende plantensoorten nemen toe, weten we, maar tot nu toe was nog grotendeels onbekend waar deze soorten het meest voorkomen. Om dit te bepalen is eerst van elke plantensoort de gemiddelde temperatuur berekend van het gebied waarin de soort wereldwijd voorkomt (het areaal). Hiervoor is een nieuwe methode ontwikkeld op basis van vrij beschikbare gegevens, namelijk 111 miljoen plantengegevens uit Europa in de wereldwijde GBIF-database en de gedetailleerde klimaatkaart WorldClim2. Zo heeft het areaal van de noordelijke soort Kleine knotszegge een temperatuur van gemiddeld 2,8 °C en het mediterrane Mosbloempje een temperatuur van 13,5 °C. De klimaatgegevens per soort zijn vervolgens gebruikt om de gemiddelde temperatuur van alle aangetroffen plantensoorten in elke vierkante kilometer in Nederland te berekenen met gegevens uit de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF).

Klimaatkaart van de Nederlandse flora [download kaart in hoge resolutie] Overname toegestaan met FLORON als bronvermelding of citeer Sparrius et al. (2018). Licentie: CC BY 3.0.


Als we de klimaatkaart van de Nederlandse flora beter bekijken zien we drie patronen door elkaar lopen: de grote lijn van de kaart volgt goed de gemiddelde temperatuur in Nederland. In het zuiden en langs de kust is het warmer dan in het noorden en oosten. Daarnaast springt het rivierengebied eruit, vooral de plekken waar langs de Maas en de Rijn in de afgelopen decennia veel zand gewonnen is en nieuwe natuur is ontstaan. De kale zand- en kleigrond is daar begroeid geraakt met planten waarvan de zaden deels door de rivier uit zuidelijke streken zijn aangevoerd. Ten derde vallen stedelijke gebieden in Nederland op. In de versteende stad ligt de temperatuur soms wel een graad hoger dan op het platteland. Dit wordt ook wel het hitte-eilandeffect genoemd. Zuidelijke soorten worden aangevoerd via wegen en spoorlijnen. Andere soorten ontsnappen uit tuinen en kunnen daar door de iets hogere temperatuur soms ook zonder onze zorg overleven.

 

Literatuur en downloads

L.B. Sparrius, G.G. van den Top & C.A.M. van Swaay (2018) An approach to calculate a Species Temperature Index for flora based on open data. Gorteria: 40: 73-78. [download artikel; download dataset en script]
C.A.M. van Swaay et al. (2018) Hoe onze flora en fauna veranderen door klimaatverandering. De Levende Natuur 119: 256-259 [download]

 


 

 

 

 

 

 



Privacybeleid© 2024 FLORON
Naar boven